Hoe werkt de erfbelasting bij stichtingen?

Inhoudsopgave

• Inleiding
• Wat is erfbelasting?
• Stichtingen en erfbelasting
• Tarieven en vrijstellingen
• ANBI-status en erfbelasting
• Schenken aan een stichting
• Fiscale planning voor stichtingen
• Veelgemaakte fouten bij erfbelasting en stichtingen
• Conclusie
• Veelgestelde vragen

Inleiding

Erfbelasting is een complex onderwerp, vooral wanneer het gaat om stichtingen. Of u nu een bestuurder van een stichting bent, overweegt om een nalatenschap aan een stichting te doen, of gewoon meer wilt weten over dit onderwerp, dit artikel zal u voorzien van alle nodige informatie. We zullen diep ingaan op de werking van erfbelasting bij stichtingen, de geldende regels, mogelijke vrijstellingen en strategieën om de belastingdruk te optimaliseren.

Wat is erfbelasting?

Erfbelasting, ook wel bekend als successierecht, is een belasting die wordt geheven over de waarde van een erfenis. In Nederland wordt deze belasting geheven door de Belastingdienst wanneer iemand overlijdt en bezittingen nalaat aan erfgenamen of andere begunstigden. Het doel van erfbelasting is om een deel van het overgedragen vermogen af te dragen aan de staat.

De hoogte van de erfbelasting is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de relatie tussen de overledene en de erfgenaam, de waarde van de erfenis en eventuele vrijstellingen die van toepassing zijn. Het is belangrijk om te begrijpen dat erfbelasting niet alleen van toepassing is op individuen, maar ook op rechtspersonen zoals stichtingen.

Stichtingen en erfbelasting

Stichtingen nemen een bijzondere positie in als het gaat om erfbelasting. Een stichting is een rechtspersoon zonder leden, opgericht om een bepaald doel te bereiken met behulp van daartoe bestemd vermogen. Stichtingen kunnen om verschillende redenen worden opgericht, variërend van liefdadigheid tot het beheer van familiebezit.

Wanneer een stichting een erfenis ontvangt, is zij in principe erfbelasting verschuldigd. Echter, er zijn belangrijke uitzonderingen en vrijstellingen die van toepassing kunnen zijn, afhankelijk van het type stichting en het doel waarvoor deze is opgericht.

Soorten stichtingen en hun behandeling voor erfbelasting

Er zijn verschillende soorten stichtingen, elk met hun eigen fiscale behandeling:

1. Algemeen nut beogende instellingen (ANBI’s): Deze stichtingen genieten een gunstige fiscale behandeling en zijn vaak vrijgesteld van erfbelasting.
2. Sociaal belang behartigende instellingen (SBBI’s): Deze stichtingen hebben een beperktere vrijstelling dan ANBI’s, maar kunnen nog steeds profiteren van bepaalde belastingvoordelen.
3. Familiestichtingen: Deze stichtingen worden opgericht om familiebezit te beheren en hebben geen speciale fiscale status.
4. Commerciële stichtingen: Deze stichtingen hebben een winstoogmerk en worden fiscaal behandeld als reguliere ondernemingen.

Tarieven en vrijstellingen

De tarieven voor erfbelasting bij stichtingen zijn afhankelijk van verschillende factoren. In het algemeen gelden de volgende regels:

• Stichtingen zonder ANBI-status betalen het hoogste tarief van 40% over de eerste € 126.723 (2023) en 80% over het meerdere.
• ANBI’s zijn volledig vrijgesteld van erfbelasting.
• SBBI’s kunnen in aanmerking komen voor een gedeeltelijke vrijstelling, afhankelijk van hun specifieke activiteiten en doelstellingen.

Het is cruciaal om de juiste status voor uw stichting aan te vragen en te behouden om optimaal gebruik te maken van de beschikbare vrijstellingen.

ANBI-status en erfbelasting

De ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instelling) is van groot belang voor stichtingen als het gaat om erfbelasting. Een ANBI is volledig vrijgesteld van erfbelasting, wat betekent dat alle ontvangen erfenissen en schenkingen belastingvrij zijn. Om de ANBI-status te verkrijgen en te behouden, moet een stichting aan strikte voorwaarden voldoen:

• De stichting moet voor minstens 90% het algemeen belang dienen.
• Er mag geen winstoogmerk zijn.
• De bestuurders mogen geen onevenredig hoge vergoeding ontvangen.
• De stichting moet voldoen aan transparantie-eisen, zoals het publiceren van een beleidsplan en financiële gegevens.

Het is belangrijk om regelmatig te controleren of uw stichting nog steeds aan alle ANBI-voorwaarden voldoet, aangezien het verlies van deze status aanzienlijke fiscale gevolgen kan hebben.

Schenken aan een stichting

Naast erfenissen kunnen stichtingen ook giften of schenkingen ontvangen tijdens het leven van de schenker. Ook hier gelden speciale regels en mogelijke vrijstellingen:

• Schenkingen aan ANBI’s zijn vrijgesteld van schenkbelasting.
• De schenker kan mogelijk gebruik maken van fiscale aftrekmogelijkheden voor giften aan ANBI’s.
• Voor niet-ANBI stichtingen gelden dezelfde hoge tarieven als bij erfbelasting.

Het is raadzaam om zorgvuldig te overwegen of een schenking tijdens leven of een nalatenschap via testament de meest gunstige fiscale uitkomst biedt.

Fiscale planning voor stichtingen

Een goede fiscale planning is essentieel voor stichtingen om de belastingdruk te minimaliseren en de beschikbare middelen optimaal in te zetten voor het beoogde doel. Hier zijn enkele strategieën die stichtingen kunnen overwegen:

1. Verkrijgen en behouden van ANBI-status

Zoals eerder besproken, biedt de ANBI-status aanzienlijke fiscale voordelen. Het is daarom van groot belang om:
– Zorgvuldig te voldoen aan alle ANBI-voorwaarden.
– Regelmatig de status en vereisten te evalueren.
– Transparant te zijn in de communicatie over activiteiten en financiën.

2. Strategische timing van ontvangsten

Indien mogelijk, kan het gunstig zijn om de timing van grote erfenissen of schenkingen af te stemmen op de fiscale situatie van de stichting. Dit kan bijvoorbeeld relevant zijn als een stichting in het proces is om ANBI-status te verkrijgen.

3. Samenwerking met andere stichtingen

Door samen te werken met andere (ANBI) stichtingen, kunnen middelen efficiënter worden ingezet en kunnen mogelijk schaalvoordelen worden behaald.

4. Inzet van fiscaal adviseurs

Gezien de complexiteit van de fiscale wetgeving rond stichtingen en erfbelasting, kan het verstandig zijn om gespecialiseerde fiscaal adviseurs in te schakelen. Zij kunnen helpen bij:
– Het optimaliseren van de fiscale structuur.
– Het navigeren van complexe erfeniskwesties.
– Het up-to-date blijven met veranderende wetgeving.

Veelgemaakte fouten bij erfbelasting en stichtingen

Om problemen te voorkomen, is het belangrijk om bewust te zijn van veelvoorkomende valkuilen op het gebied van erfbelasting en stichtingen:

1. Onvoldoende documentatie: Het niet goed bijhouden van financiële administratie en bestuursbesluiten kan leiden tot problemen bij belastingcontroles.
2. Negeren van ANBI-vereisten: Het niet strikt naleven van ANBI-voorwaarden kan leiden tot verlies van de status en onverwachte belastingaanslagen.
3. Onjuiste waardering van nalatenschappen: Een te lage of te hoge waardering van geërfde bezittingen kan leiden tot fiscale problemen.
4. Vermenging van persoonlijke en stichtingsbelangen: Dit kan leiden tot verlies van fiscale voordelen en zelfs juridische consequenties.
5. Te late aangifte: Het niet tijdig doen van aangifte erfbelasting kan resulteren in boetes en rente.

Door deze valkuilen te vermijden en proactief te handelen, kunnen stichtingen hun fiscale positie optimaliseren en zich volledig richten op hun maatschappelijke doelstellingen.

Conclusie

De werking van erfbelasting bij stichtingen is een complex maar cruciaal onderwerp voor iedereen die betrokken is bij het bestuur of de ondersteuning van stichtingen. De fiscale behandeling hangt sterk af van het type stichting en de status die deze heeft bij de Belastingdienst. ANBI’s genieten de meest gunstige behandeling, met volledige vrijstelling van erfbelasting.

Voor een effectieve fiscale strategie is het essentieel om:
1. De juiste status voor uw stichting na te streven en te behouden.
2. Transparant te zijn in uw activiteiten en financiën.
3. Regelmatig de fiscale positie te evalueren en aan te passen aan veranderende wetgeving.
4. Waar nodig professioneel advies in te winnen.

Door zorgvuldig om te gaan met erfbelasting en gerelateerde fiscale kwesties, kunnen stichtingen hun middelen optimaal inzetten voor hun maatschappelijke doelen, terwijl ze voldoen aan alle wettelijke verplichtingen. Met de juiste aanpak kan de impact van erfbelasting worden geminimaliseerd, zodat de nalatenschap maximaal ten goede komt aan het beoogde doel van de stichting.

Veelgestelde vragen

1. Kan een stichting zonder ANBI-status volledig worden vrijgesteld van erfbelasting?

Nee, stichtingen zonder ANBI-status zijn in principe niet vrijgesteld van erfbelasting. Ze betalen het hoogste tarief van 40% over de eerste € 126.723 (2023) en 80% over het meerdere. Er kunnen echter specifieke uitzonderingen zijn, afhankelijk van het doel en de activiteiten van de stichting.

2. Hoe lang duurt het om ANBI-status te verkrijgen voor een stichting?

Het verkrijgen van ANBI-status kan enkele weken tot enkele maanden duren, afhankelijk van de volledigheid van de aanvraag en de werkdruk bij de Belastingdienst. Het is raadzaam om de aanvraag zo volledig mogelijk in te dienen en rekening te houden met een verwerkingstijd van minimaal 8 weken.

3. Wat gebeurt er als een ANBI-stichting niet meer aan de voorwaarden voldoet?

Als een ANBI-stichting niet meer aan de voorwaarden voldoet, kan de Belastingdienst de ANBI-status intrekken. Dit kan leiden tot het moeten betalen van erfbelasting over eerder ontvangen erfenissen en schenkingen, mogelijk met terugwerkende kracht. Het is daarom cruciaal om continu aan de ANBI-voorwaarden te blijven voldoen.

4. Kunnen buitenlandse stichtingen ook ANBI-status krijgen in Nederland?

Ja, buitenlandse stichtingen kunnen in principe ook ANBI-status krijgen in Nederland, mits ze voldoen aan alle voorwaarden die de Nederlandse Belastingdienst stelt. Ze moeten onder andere aantonen dat ze het algemeen nut beogen en voldoen aan de transparantie-eisen. Het kan voor buitenlandse stichtingen wel complexer zijn om aan alle vereisten te voldoen.

5. Is het mogelijk om erfbelasting te betalen in termijnen als een stichting een grote erfenis ontvangt?

In bepaalde gevallen is het mogelijk om uitstel van betaling te krijgen of de erfbelasting in termijnen te betalen. Dit moet worden aangevraagd bij de Belastingdienst en wordt per geval beoordeeld. Factoren die hierbij een rol spelen zijn onder andere de liquiditeitspositie van de stichting en de aard van de geërfde bezittingen. Het is raadzaam om in zo’n situatie professioneel advies in te winnen.